Bức tranh năng lượng toàn cầu hiện Ä‘an xen bởi những gam màu sáng và trầm khác nhau. Bối cảnh hàng loạt những vấn đề hiện hữu nhÆ° biến đổi khí hậu, các bệnh dịch, bít tất tay địa chính trị, hệ lụy trong khoảng cuá»™c xung Ä‘á»™t Nga- Ukraine… có thể khiến cho dòng chảy năng lượng thế giá»›i đổi hÆ°á»›ng.

Trong đấy, năng lượng tái hiện là “sắc nóng” Ä‘ang lôi kéo sá»± để ý của dÆ° luận, các nhà hoạch định chính sách, nhà khoa học cÅ©ng nhÆ° các nhà hoạt Ä‘á»™ng khí hậu. Việc chuyển đổi trong khoảng nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng tái tạo Ä‘ang phát triển thành khuynh hÆ°á»›ng quan trọng tại nhiều quốc gia trên toàn cầu, là chìa khóa để giải quyết cuá»™c khủng hoảng khí hậu cùng lúc đảm bảo lá»›n mạnh kinh tế vững bền.

Năng lượng tái hiện là gì?

Theo khái niệm của liên hiệp quốc, năng lượng tái tạo là năng lượng sở hữu nguyên nhân trong khoảng ngẫu nhiên, tốc Ä‘á»™ bổ sung tốc Ä‘á»™ hÆ¡n tốc Ä‘á»™ tiêu thụ. chả hạn, ánh sáng mặt trời và gió là các nguồn được bổ sung liên tục. các nguồn năng lượng tái hiện dồi dào và sẵn vá»›i xung quanh ta. phân phối năng lượng tái hiện tạo ra lượng khí thải rẻ hÆ¡n rá»™ng rãi so sở hữu việc đốt nhiên liệu hóa thạch nhÆ° than, dầu, khí đốt…

Ä‘Æ¡n vị nghiên cứu và công nghệ TWI (Anh) Ä‘ã phân biệt sá»± khác nhau giữa năng lượng tái hiện, năng lượng xanh và năng lượng sạch. Theo ấy, năng lượng tái hiện đến từ những nguồn hoặc những công Ä‘oạn được bổ sung liên tiếp, năng lượng sạch là các nguồn không thải ra chất ô nhiá»…m nhÆ° carbon dioxide, còn năng lượng xanh là đến từ những nguồn tá»± nhiên.

Ä‘Æ¡n vị TWI cho rằng ko phải toàn bá»™ mẫu năng lượng tái hiện đều Ä‘ích thá»±c sạch hoặc xanh hoàn toàn. chẳng hạn, 1 số nguồn thủy Ä‘iện vá»›i thể khiến cho môi trường sống bá»—ng dÆ°ng bị phá hủy và gây ra nạn phá rừng.

Bá»™ Năng lượng Mỹ (DOE) chia năng lượng tái tạo thành sáu loại: năng lượng sinh vật học sở hữu căn nguyên trong khoảng tài nguyên sinh khối; năng lượng địa nhiệt vá»›i nguyên nhân trong khoảng giai Ä‘oạn sinh nhiệt của chính trái đất; thủy Ä‘iện; năng lượng đại dÆ°Æ¡ng; năng lượng mặt trời; năng lượng gió.

định nghÄ©a về năng lượng tái hiện vá»›i thể được tiếp cận từ nhiều hÆ°á»›ng khác nhau, nhÆ°ng Ä‘iểm chung của các khái niệm cho rằng năng lượng tái tạo tá»›i từ các nguồn tài nguyên được bổ sung liên tiếp và sắp nhÆ° thường cạn kiệt.

Sự dịch chuyển thế tất

Trên thá»±c tế, năng lượng hóa thạch hiện được dùng Ä‘a dạng nhất, từ lâu Ä‘ã nhÆ° 1 phần chẳng thể thiếu đối vá»›i hoạt Ä‘á»™ng kinh tế và thị trấn há»™i. ngoài ra, nguồn dá»± trữ nhiên liệu hóa thạch có ngừng, khi mà dân số và nhu cầu tiêu thụ năng lượng của toàn cầu liên tiếp gia nâng cao. tuy nhiên, việc khai thác, cung ứng và tiêu dùng nhiên liệu hóa thạch Ä‘ã gây ra rá»™ng rãi ảnh hưởng xấu đối sở hữu môi trường.

Trong bối cảnh Ä‘ó, năng lượng tái hiện trong khoảng gió, mặt trời… sở hữu thể khắc phục cả hai vấn đề trên có nguồn cung Ä‘ông đảo vô tận và gần gÅ©i môi trường. Điện cung ứng trong khoảng nguồn năng lượng tái tạo này cÅ©ng sở hữu giá khó khăn hÆ¡n những nguồn Ä‘iện nhiên liệu hóa thạch truyền thống và giúp tạo ra phổ thông việc làm. sở hữu các đặc trÆ°ng trên, xu thế tăng trưởng năng lượng tái hiện mang thể khiến bản đồ năng lượng thế giá»›i được “vẽ lại”, thay đổi Ä‘áng nhắc trong các năm tá»›i.

Theo Báo cáo Năng lượng tái tạo 2021 – phân tách và dá»± Ä‘oán đến năm 2026 của CÆ¡ quan năng lượng quốc tế (IEA), sản lượng Ä‘iện tái tạo thế giá»›i Æ°á»›c tính đạt 8300 TWh năm 2021, nâng cao khoảng 8% so sở hữu cá»™ng kỳ năm trÆ°á»›c và Ä‘ánh dấu mức tăng hàng năm cao nhất diá»…n ra từ 1970.

Trong Ä‘ó, Ä‘iện mặt trời và Ä‘iện gió Ä‘óng góp khoảng 2 phần ba mức tăng trưởng năng lượng tái hiện. Công suất Ä‘iện tái hiện được cho rằng sẽ tăng tốc trong công Ä‘oạn dá»± báo của Con số IEA, chiếm sắp 95% mức tăng công suất Ä‘iện toàn cầu đến năm 2026.

từ năm 2021-2026, mức bổ sung của công suất năng lượng tái hiện dá»± báo đạt trung bình 305 GW/năm đối mang kịch bản hạ tầng, có thể đạt 380 GW/năm đối sở hữu kịch bản vững mạnh. bên cạnh Ä‘ó, để thế giá»›i mang thể đạt phát thải ròng vào năm 2050, tăng trưởng công suất năng lượng tái hiện hàng năm cần tăng hÆ¡n 80% so sở hữu kịch bản tăng trưởng ấy.

Điều này đồng nghÄ©a rằng các quốc gia cần tăng tốc hÆ¡n nữa trong việc theo Ä‘uổi xu hÆ°á»›ng năng lượng tái hiện, quyết tâm hÆ¡n nữa để khắc phục những trở ngại về chính sách, thá»±c thi cÅ©ng nhÆ° nâng các cam kết khí hậu.

thiên hÆ°á»›ng trên thế giá»›i

Dẫn đầu cuá»™c Ä‘ua vững mạnh trong ngành năng lượng tái tạo là Trung Quốc – chiếm gần má»™t ná»­a mức phát triển toàn cầu về năng lượng tái hiện, tiếp theo là Mỹ, Liên minh châu Âu (EU) và Ấn Độ. Chỉ riêng bốn thị phần này Ä‘ã chiếm sắp 80% công suất tái tạo mở mang trên toàn thế giá»›i.

Là quốc gia phát thải khí nhà kính bậc nhất và dân rất nhiều nhất toàn cầu, việc Trung Quốc chuyển đổi sang năng lượng tái tạo vá»›i ý nghÄ©a Ä‘áng nói đối vá»›i mục tiêu khí hậu của thế giá»›i đại quát.

Tháng 10/2021, nÆ°á»›c này ban hành chỉ dẫn Ä‘eo Ä‘uổi mục tiêu đạt mức phát thải đỉnh Ä‘iểm tá»›i 2030 và trung hòa khí thải carbon trÆ°á»›c 2060. Trung Quốc đặt tiêu chí tăng dần tá»· lệ tiêu thụ năng lượng ko hóa thạch lên khoảng 20% vào năm 2025, khoảng 25% vào năm 2030 và trên 80% vào năm 2060.

Việc Trung Quốc cam kết trung hòa carbon trÆ°á»›c năm 2060 cÅ©ng dẫn tá»›i các chỉ tiêu lâu dài má»›i nhÆ° nâng tổng công suất năng lượng mặt trời và gió lên 1200 GW vào năm 2030, nâng cao từ 530 GW năm 2020.

sở hữu EU, bằng cách thức Ä‘eo Ä‘uổi khuynh hÆ°á»›ng tăng tá»· lệ các nguồn tái tạo trong cÆ¡ cấu tiêu thụ năng lượng, tất cả quốc gia EU mang thể đảm bảo an ninh năng lượng, bá»›t phụ thuá»™c vào nguồn năng lượng du nhập từ Nga cÅ©ng nhÆ° thay thế các nguồn nhiên liệu hóa thạch Ä‘ang trở thành đắt đỏ.

các nÆ°á»›c thành viên EU được bắt buá»™c thiết lập kế hoạch năng lượng và khí hậu đất nÆ°á»›c (NECP) cho quá trình 10 năm trong khoảng năm 2021-2030, nhằm xúc tiến tiêu chí của chÆ°Æ¡ng trình “Phù hợp cho 55” (châu Âu sẽ giảm 55% lượng khí thải vào năm 2030 và trung hòa carbon vào năm 2050).

Vào tháng 6/2021, EU Ä‘ã huy Ä‘á»™ng 20 tá»· Euro trong đợt phát hành trái khoán lần đầu cho quỹ Next Generation EU, Ä‘ánh dấu đợt phát hành trái phiếu to nhất trong khoảng trÆ°á»›c cho tá»›i hiện tại ở châu Âu. Quỹ Next Generation EU vá»›i mục Ä‘ích há»— trợ những nÆ°á»›c thành viên bình phục kinh tế hậu đại dịch, vun đắp châu Âu theo hÆ°á»›ng xanh hÆ¡n, số hóa và linh Ä‘á»™ng hÆ¡n.

Để tài trợ cho NextGeneration EU, Ủy ban châu Âu (EC) Ä‘ã lên kế hoạch huy Ä‘á»™ng tổng cá»™ng 800 tá»· Euro trong khoảng thị phần vốn giai Ä‘oạn 2021-2026, trong ấy góp má»™t phần vào tài trợ năng lượng tái hiện.

mang vị thế là 1 trong các đất nÆ°á»›c bậc nhất thế giá»›i về sản lượng năng lượng tái tạo, Mỹ tiếp tục theo Ä‘uổi những tiêu chí đầy tham vọng và thá»±c thi những chính sách tÆ°Æ¡ng trợ vững mạnh năng lượng tái tạo lên mức cao má»›i.

Tổng thống Joe Biden Ä‘ã Ä‘Æ°a Mỹ trở lại sở hữu ký hợp đồng Paris ngay sau lúc nhậm chức. Vào tháng 4/2021, ông Joe Biden tuyên bố cam kết giảm 50% khí thải gây hiệu ứng nhà kính vào năm 2030 so sở hữu mức của năm 2005, nâng cao gấp Ä‘ôi so có mức cam kết dÆ°á»›i thời chính quyền cá»±u Tổng thống Barack Obama.

Thống kê của Bá»™ Năng lượng Mỹ cho biết năng lượng mặt trời mang thể chiếm đến 40% nguồn cung Ä‘iện của nÆ°á»›c này vào năm 2035 và 45% vào năm 2050, tăng so mang mức hiện giờ chỉ là 3%.

Mỹ đặt chỉ tiêu phân phối 30 GW Ä‘iện gió vào năm 2030, trở thành nền móng trong chiến lược ứng phó mang vấn đề nóng lên thế giá»›i, khá»­ carbon trong lÆ°á»›i Ä‘iện của Mỹ vào năm 2035 đồng thời tạo ra hàng ngàn việc làm.

Tháng 2/2022, Mỹ Ä‘ã tiến hành đấu thầu những cÆ¡ sở vật chất năng lượng gió ngoài khÆ¡i New York và New Jersey, là trận đấu thầu lá»›n nhất trong khoảng trÆ°á»›c cho đến nay trong ngành này ở Mỹ và cÅ©ng là thÆ°Æ¡ng vụ đấu thầu năng lượng gió ngoài khÆ¡i trÆ°á»›c tiên dÆ°á»›i thời Tổng thống Biden.

đến tháng 6/2022, Tổng thống Biden kích hoạt Đạo luật cung cấp quốc phòng (DPA), đẩy nhanh quá trình cung cấp khoa học năng lượng sạch trong nÆ°á»›c, cho thấy quyết tâm của Mỹ trong việc theo Ä‘uổi kế hoạch nâng sản lượng Ä‘iện mặt trời. Ông chủ Nhà Trắng Ä‘ang tiếp diá»…n hối thúc Quốc há»™i Mỹ phê duyệt giảm thuế và các khoản đầu cÆ¡ bổ sung nhằm tăng tốc thời kỳ cung ứng cÅ©ng nhÆ° triển khai năng lượng sạch tại nÆ°á»›c này.

những cam kết về khí hậu và thiên hÆ°á»›ng năng lượng tái hiện tại các quốc gia trên Ä‘ã tác Ä‘á»™ng Ä‘áng nói tá»›i sá»± chuyển dịch trong bức tranh năng lượng thế giá»›i đại quát và Việt Nam nói riêng.

thời kì qua, lÄ©nh vá»±c năng lượng tái tạo của Việt Nam Ä‘ã ghi nhận các bÆ°á»›c chuyển mình ấn tượng.

Việt Nam Ä‘ã và Ä‘ang đứng trÆ°á»›c những thời cÆ¡ to để Ä‘ón đầu xu thế dịch chuyển sang năng lượng tái hiện. sở hữu các định hÆ°á»›ng há»— trợ từ chính phủ, cố gắng tận dụng cả nguồn lá»±c trong nÆ°á»›c và quốc tế cá»™ng việc học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia Ä‘i trÆ°á»›c sẽ là các Ä‘á»™ng lá»±c quan trọng để Việt Nam sở hữu thể lá»›n mạnh rẻ nguồn năng lượng tái hiện của mình, đổi thay bức tranh năng lượng đất nÆ°á»›c theo hÆ°á»›ng tích cá»±c hÆ¡n nữa.